Marta Dacosta, con quen cadrara de xurado unha volta (con ela e con Bernardino Graña, de quen me chega a nova da súa morte; o gato aquel da tasca mariñeira andará tan triste cal o salgueiro de Georges Brassens), ten un percorrido poético discreto, caladiño, de pouco ruxe-ruxe nun panorama cheo de personaxes que andan a cacarexar, ás veces logo de poñer ovos directamente podres. Isto é así, e hai premios que son como as árbores famosas que agachan os bosques. 

Mais Dacosta, aínda que caladamente, non dá calado. O que resulta moito máis que un oxímoro. E tan pouco fica en silencio que veño de recibir, de parte das editoras, un libro novo seu, “Papaventos abismados” (Apiario, A Coruña, 2024). Unha nova entrega de Marta Dacosta que ten que ver coa intimidade cotiá, mais non contada de xeito rudimentario, abusivo, chafalleiro, senón con certo misterio, que nos fala da altura paramística dunha poesía que non precisa de nomes propios, tampouco de nominacións familiares, para que todo se entenda. Ou nin tan sequera que vexo aquí dúas mulleres nunha peregrinaxe común ou contrapartida. 

A segunda, coidadora, eis o significado do seu nome, da primeira. Esta, á súa vez, dunha dona anterior quen tamén se deixa ver nunha procesión inacabada. Sempre inacabada. Eis un  dos valores da Poesía, así, con maiúscula, a outra non serve tan sequera para xustificar editoras (tampouco as que mudan aos presuntos poetas en “paganinis” das súas publicacións; que así está o curral e as súas bardas, cheos de caralavadas cando non de pimpíns). 

A procesión de Marta Dacosta semella inacabada, co seu rosario de laios e durezas partilladísimos onde por momentos choutan cancións ou versos populares ou citas decididamente familiares. E as cousas ben empastadas nun libro moi ben levado que malia tocar temas magoantes nunca cae no pranto xeremisíaco nin na ollada chorimiqueira para acadar unha “captatio benevolentiae”, que se ten algún senso ha ser o que lle outorgue a emoción/ conmoción lectora.

Á que eu cheguei lendo este libro, de elexía ou de preparación para ela. Non, non sei apenas nada de Marta Dacosta, como persoa, digo, quen se cruzara na miña vida nun xurado literario en Coruña. Cunha decisión que moito alporizara a un dos concursantes que se enterara das deliberacións por algunha indiscreción (hai tanto xa de todo aquilo). 

Mais digo que non sei máis da vida de Marta do que trasloce este libro, tan duramente delicado, tan expresionista, como un berro mudo (de novo o oxímoro como recurso), que lin nun ensalmo e volvín a el devagariño. Como esa voz calada, caladiña de Marta Dacosta máis chea de vigor aínda. “Papaventos abismados” acadou o IV Premio de Poesía Filomena Dato, do Concello de Bergondo. Moi ben.