A Medalla Castelao é unha condecoración civil outorgada polo Goberno de Galicia. Proponse distinguir a obra artística, literaria, intelectual ou calquera outro tipo de obra dunha distinguida personalidade galega. Foi creada en 1984 con motivo da volta a Galicia dous restos de Castelao ou 28 de xuño dese ano. O Decreto de creación da distinción, resalta “(...) a perfección, ou simbolismo ou a transcendencia das obras é ou reflexo dun traballo realizado conscientemente con dedicación e con fe na cultura, na historia e non ser dun pobo".

Os recoñecidos supoñen unha nómina de mulleres e homes, de institucións e empresas, plural, comprometidos ca terra, no común exaltados no seu galeguismo, no amor a cultura, a canto representa este vello Finisterre. A Nai e Señora corresponde así os mais significados dous seus fillos, poida que non a todos, pero todos os escollidos merecentes de ser distinguidos, ainda na discrepancia. Teño a fortuna de ter coñecido, tratado e mesmo ser amigo persoal de moitos deles, polo mesmo ben sei da ledicia e do estímulo engadido que o galardón ten suposto en moitos casos.

Corenta anos despois da sua creación, o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, anunciou as persoas e entidades galardoadas no 2024, despois de que ou Consello aprobase concederllas ao grupo Leilía, o deportista Borja Golán, o empresario Amancio López Seijas, a activista Maite Isla e a Asociación de Médicos Galegos (Asomega). A música tradicional, o deporte, a solidariedade, a mediciña, en o mundo empresarial e turístico foron significados nunha escolla sempre difícil.

Son amigo persoal e admirador de Amancio López Seijas e da súa familia, da súa esposa Ana Sanjurjo, e das súas fillas Marina e Clara. Coñezo ou seu proxecto empresarial “un dous maiores consorcios hostaleiros que hai na actualidade” -con 2.700 establecementos por todo ou mundo e máis de 5.000 traballadores- e “o especial compromiso” do creador do Foro A Toja -marca comercial rexistrada, A Toxa, topónimo- con Galicia, con Chantada e con cada unha das localidades onde se sitúan os seus establecementos -na Comunidade emprega a “preto de 700 persoas”-. Teñen rescatado lugares tan emblemáticos como o Gran Hotel da Toja -ese transatlántico varado, buque insignia da industria da viaxe-, mosteiros, balnearios, promovido inversións no interior e na costa, contribuído a poñer en valor marcas xa tan emblemáticas como Ribeira Sacra e fixeron da Comunidade Autónoma un lugar referenial do debate español, ibérico, europeo e latinoamericano.

Os López son, ademáis, un exemplo do vínculo afectivo e efectivo que temos que seguir a defender ca emigración, tamén da empresa familiar, da que tantos bos exemplos ten dado Galicia, e mesmo da capacidade de superación dunha crise tan brutal como a que supuxo o covid.

Dicía Castelao que “O verdadeiro heroísmo consiste en converter os soños en realidades e as ideas en feitos”, e tamén que a “a loita nobre e leal das ideas é ou que asegura ou progreso”.  O político, escritor, pintor, e debuxante galego, un dous pais do nacionalismo, aseguraba que “a árbore é ou símbolo do señorío espiritual de Galicia, é ou engado dous ollos... dáno-a froita, pídelle a auga ó ceo, dáno-a sombra fresca non verán e a quentura garimosa non inverno, dáno-trábelas, ou sobrado e as portas dá casa... Na Nosa Terra danse as mellores árbores. Ou día que saibámolo que vale unha árbore, aquel día non teremos necesidade de emigrar”. Témolo que facer así, a sombra de fractales como os que supoñen, por exemplo, os “amancios”: Ortega, Amaro, Prada e López Seijas, non todos premiados. O carón de grupos como Leilía, de esforzados como Borja Golán, de activistas como Maite Isla e dos médicos de ASOMEGA, nacen os mellores exemplos para as novas xeracións de galegos, os que se teñen que facer bós e xenerosos por méritos, co seu compromiso ca terra e cos outros, ca libertade e ca democracia, con respecto e recoñecemento os demáis.