mesón “Os Cazadores” ha de ser unha cuestión de xeración. Mesón, primitivamente, que pouco a pouco foi virando en bar/pub, pois é así como lle diriamos logo. Mais a esencia coa que naceu foi coa de mesón, supoño que na década de cincuenta, aínda que tampouco o teña eu demasiado claro e admito me sexa corrixido, se alguén o xulgar oportuno. O dono, o vello Marcelino, de quen moitas veces me teñen falado persoas de idade, era afeccionado á caza, razón que motivou o nome do citado local. A súa estampa, a de Marcelino, está inmortalizada nun fresco da parede da dereita, na parte central do bar, xusto nesa esquina onde se colocaban todos os que ían pasando esporadicamente para actuar, quer tocando música, quer declamando poesía, quer facendo cabaret. Marcelino, escopeta en riste, alí na parede, ao pé del o burro dunha gramalleira e unha antiga roda de afiador. Marcelino, todo sexa dito de paso, que non tiña moi bon carácter. Facíase acompañar dunha fusta para disuadir morosos. Cobraba os pinchos, previamente retirados polos clientes de dentro dunha artesa, unha vez contados por el os que restaban. 
Nin dúbida cabe que “Os Cazadores” foi moito máis que un mesón ou un bar/pub. Na década de 60 pasaba por ser unha sorte de parnaso que, de xeito máis ou menos espontáneo, concitaba tertulias, animaba artistas, os cales facían alí contactos e comezaban por pendurar cadros, pintalos, mesmo usando como lenzo as paredes, coa connivencia, polo que se ve, do propio Marcelino. O caso é que pouco a pouco o lugar iría adquirindo certo ar de galería de arte, onde pintores dunha certa talla, como Imeldo Corral, Abelardo Miguel, Segura Torrella, Pucho Ortiz, López Guntín, Juan Galdo, etc. foron deixando testemuño da súa obra. Até escultores, como o catalán Carlos Moyá e Ramón Miraz chegaron a esculpir in situ para os seareiros do mesón. Artistas que, en sinal de agradecemento ou entretemento, ían colocando alí as súas obras e por onde persoas de renome foron transitando, dando lugar a unha sorte de bohemia local, en que cabían poetas (Pérez Parallé), humoristas (Siro), locutores (Rafael Taibo), xornalistas (Paadín, Mario Couceiro), fotógrafos (Arjo, Hans Dunn), etc. Toda unha pléiade de representantes do máis requintado da sociedade ferrolá. 
Con todo, non sería xusto deixar de citar como moitas mulleres, e moi a pesar da conveniencias sociais do momento, acudían alí, ao mesón dos Cazadores, quer soas, quer acompañadas. Porque aquel parnaso ferrolán semellaba a antítese de calquera outro lugar apropiado para as artes. Nin sequera era un cálido e cómodo café, pois tratábase da rebotica dun antigo ultramarinos, co chan aínda de terra, con mobiliario feito de madeira ruda e sen desbastar. Así pois, Lourdes, a modelo de Segura Torrella, a cantante Ahío, Viqui Taibo, Isabelita Casares ou Begoña Muñuzuri, facían parte deste conxunto de femias que contraviñan toda regra social instiuída. E entrementres, e no medio de toda esta variada parroquia, o xornalista Manuel Luis Fidalgo e, desde a radio, Cachita Núñez, que fixeron por animar socioculturalmente este gremio de artistas, algún deles a piques de se converter en afamado representante das belas artes. 
Mais pegando un salto no tempo, pois non esquezamos (diciámolo) que todo é cuestión de xeración, Cazadores foi pasando por mans ben diferentes. O tempo foi mudando certos aspectos estéticos, sen dúbida, ligados á moda. Pero a idea de mesón-museo e de galería de arte, esa esencia, continuou téndoa con posterioridade. Sempre houbo exposicións temporais, de pintura sobre todo. Outros artistas foron pendurando a súa obra, e os estantes fóronse enchendo de verdadeiras reliquias (radios antigas, candís, cerámicas, etc.), infelizmente liquidadas en grande parte nun dos traspasos do local, unha vez caera en mans indebidas. 
Non poderei deixar de lembrar a etapa de principios dos 80 en que era rexentado por Mabel e Chema (o chileno), momentos en que a efervescencia política achaba alí asento, xunto á expresión artística, con música de fondo ou ao vivo e moita poesía. Tempo en que meu irmán Jorge/Xurxo axudaba tamén no local e que miña irmá máis nova, Maite, parece como se lle tomase o relevo máis tarde, na etapa en que Pili e Alejandro colleron as rendas. Moitos máis viñeron despois (prefiro non nomealos por medo a deixar algún no tinteiro) até, finalmente, vir a fechar, infeliz data, nun día de primavera deste mesmo ano.  
Carlos Oroza, poeta ao que non coñeciamos até que leramos no seu día A praia dos afogados, considerábase poeta de intervención, vate de rúa, pensador e filósofo, aínda que máis declamador que escritor sobre papel. E falo en pasado, xa que morreu en novembro de 2015. Participara en abril de 2009 na Semana de Poesía Salvaxe no mesón “Os Cazadores”, esa espléndida actividade que Karlotty e Guillermo Ferrández levan facendo desde 2008 por locais e rúas da nosa cidade. Carlos Oroza, n’A praia dos afogados, é unha das personaxes da narración, fregués do Elixio, do afamado e pintoresco mesón da rúa Perú de Vigo. Convertido en personaxe literario por Domingo Villar, e frecuentador real do citado local, tal circunstancia fainos tamén vir á mente a Peña dos Sabios de Ourense, cuxo guía espiritual fora nun certo sentido Vicente Risco, e que do Café Roma saltou logo ao Mercantil e de aquí ao Café Parque. Mais, sobre todo, o que non podemos deixar de pensar é no noso entrañábel Cazadores, lugar de encontro e bohemia durante ben anos, e palestra desde onde un excéntrico Álvaro Paradela discursaba e recitaba. As tertulias de bar ou taberna, verdadeiros foros de discusión e debate, fican ben reflectidas nesta novela por medio dos Catedráticos, peña que, tamén no Elixio, actúa como sorte de comité de seguidores e até de axudantes do comisario Leo Caldas así que xorden certas cuestións dubidosas sobre as que este quere saber.  
Así pois, fique claro o noso pesar por canto se nos foi por tras das portas de Cazadores. Fica, en fin, a saudosa lembranza, como a música de jazz ao vivo de Baldo, Nani García e Antonio Peña, como fica tamén o futbolín da entrada e o avellentado e calado piano contra a parede do fondo do local.