Teño dito máis dunha vez, en público e privado, que a voz de Pura Tejelo ten moi pouco que ver coas que se prodigan hoxe, no noso panorama ou nas moradas de veciñanza (poética) que partillan os nosos patios de luces. E luces hai, mais mortizas, nesa voz que na poética tejeliana non existen brillos, nin moito menos brilli-brillis. Que aquí todo, o cotián, a fauna, omnipresente neste libro, as mesas familiares, as ausencias, os silencios que cómpre reinventar, aparece enguedellado en claroescuros que son os que pide a Poesía, en maiúscula, cando entra no territorio da intimidade “ma non troppo”. 

E é que Pura Tejelo, verso libérrimo, ceibe, na paisaxe reiterada da poética actual, non precisa de disfraces, quer lumínicos, quer de simple atrezo. Eses, que os leve o vento do poema previsible, por reseso, por falcatrúas (iloxicistas, seudoenxebres, doméstico-sarcásticas), por calandracas. Que así nos vai, “camelo”, e non estou falando dos mamíferos artiodáctilos claro, senón a ese vocábulo zigano que vale para engano. 
 

O libro de Pura Tejelo que me ten absorto estes días non é outro que Vestidos de organdí (Belagua, Vigo, 2024), título que se corresponde co poema “Vestido de organdí” (páxina, 90). Un exemplo glorioso dese misterio, sen o cal non hai Poesía, de novo, en maiúscula. Un poema no que se nos fala dunha viaxe que implica cruzar “Un longo mar entre dous mundos”, unha viaxe salvadora de que e quen sexa, para rematar cunha “foto co vestido de organdí”. Organdí, un choio de algodón, tecido sendo delicado non tanto como a seda. 

E eu teño a sensación, cando leo a Pura Tejelo, de estar diante dun asunto de seda. A seda, delicadeza de novo, para lavala e pasar o ferro nela (tiven algunha camisa desta material, sei o que me digo). Cousa semellante os poemas de Pura Tejelo, de extensión relativamente pequena, cáseque sempre cun remate en suspensión, logo de que a autora de-senrole o “argumento”, que aínda que non o teña en puridade si que aponta maneiras. En xeral. 

En particular hai un poema moi breve que forma parte dunha secuencia chamada “Carruaxe de mulas”. E di o poema II desta “suite”, unha pequena xoia: “Era miúda/ tiña as antenas fráxiles dunha xoaniña./ Choraba na escola/ –Ela é así– dicíanme./ Dinlle cousas/ e chora.” Un poema sobranceiro, na súa extensión cativa, que ademais desa porción de misterio da que falei antes aporta un aire narrativo, que promete outras posibilidades para Pura Tejelo escritora global e non soamente poeta. 

Aínda así reclamo atención para ela, no último terreo, pois nun panorama cal é o noso, con tanto vate édito, tantísimo que as árbores, se non o evitan, confunden o bosque, compre sinalar cando os poetas son verdade (e non “camelos”, no senso zigano do termo).

Post Scriptum: veño de ler que o poema que titula o libro ten que ver co organdí en cuestión é o dos traxes que vestían os emigrantes para retratarse, dando fe de vida (próspera) aos que aquí ficaban. E eu sigo apostando polo misterio. E afirmo que poemas (e chistes) non precisan de explicación algunha. Pura Tejelo, tampouco.